12 kroków transformacji od EGO- do ECO-zespołu

Sposób organizowania się człowieka ciągle ewoluuje. Patrzenie na rzeczywistość z perspektywy hierarchii przestaje być optymalnym i najbardziej skutecznym modelem odnoszenia się do rzeczywistości. Coraz więcej firm (np. Wikipedia, Spotify, BlaBlaCar) opiera się na założeniu, że każdy uczestnik sieci lub usługi jest tak samo ważny i może wejść w rolę zarówno użytkownika, jak i twórcy. To samo tyczy się nowoczesnych firm opartych na turkusowym zarządzaniu, w którym przestaje istnieć hierarchia i podziały na “górę” i “dół”. Jednak nie wszyscy są gotowi na funkcjonowanie w firmie bez szefa i porzucenie hierarchicznej piramidy. W Świat Turkusowy nie możemy wchodzić na zasadzie “płacę, biorę, reszta mnie nie obchodzi”, ale raczej z podejściem “jestem odpowiedzialny, podejmuję decyzje, współtworzę organizację”. Tradycyjne firmy to tradycyjne struktury organizacyjne i zwykle mało spektakularne wyniki. Nowoczesne firmy to nowoczesne metody zarządzania i najczęściej ponadprzeciętne wyniki. 

4 typy zespołów

“Najlepszym zespołem jest ten,

którego istnienia ludzie nawet nie zauważają.

Drugim ten, w którym ludzie się kochają i szanują.

Trzecim jest taki, w którym ludzie się boją.

Ostatnim ten zespół, którym ludzie gardzą i w którym się sobie lub liderowi przeciwstawiają.”

Istnieją cztery typy zespołów i organizacji – od EGO-zespołu do ECO-zespołu

ecoZespół1 – w tym zespole większość rzeczy (projekty, zadania) dzieje się samoczynnie. Członkowie tej społeczności nie odczuwają potrzeby zarządzania innymi i sami podejmują decyzje. Widać tutaj zjawisko lidera wybieranego w sposób naturalny – ma zdolności potrzebne do wykonania określonego zadania i wspiera mniej doświadczonych członków zespołu. Wszyscy w ecoZespole1 wzajemnie się szanują, wspierają i mają poczucie odpowiedzialności. Jest to charakterystyczny typ zespołu występujący w turkusowej organizacji, czyli tzw. ECO-zespół.

ecoZespół2 – na tym poziomie pojawia się duma z bycia członkiem tego zespołu i możliwości współtworzenia go. Ludzie tutaj się kochają i szanują. Jest on charakterystyczny dla zielonego stylu zarządzania, choć zdarza się sporadycznie również w pomarańczowym i bursztynowym.

egoZespół3 – członkowie tej społeczności odczuwają lęk. Obawiają się siebie nawzajem, klientów i zmian. Jest to charakterystyczne zjawisko dla bursztynowego i pomarańczowego stylu zarządzania. 

egoZespół4 – najgorszy z możliwych rodzajów zespołów. Ludzie w nim sobą gardzą i przeciwstawiają się sobie oraz liderowi. Czasem można spotkać się z tą społecznością w bursztynowym i pomarańczowym stylu zarządzania, ale jest najbardziej charakterystyczna dla czerwonego.

Jaki zespół tworzysz w swojej organizacji? Jeżeli ecoZespół1, to masz ogromne szczęście i na pewno wiele wspaniałych ludzi wokół siebie oraz czujesz satysfakcję z pracy. Jeżeli jest inaczej, opiszemy dzisiaj 12-stopniową drogę do ECO-zespołu na podstawie książki Marka Wzorka “Od hierarchii do turkusu, czyli jak zarządzać w XXI wieku”. 

1. Porzuć ignorancję i wyznacz sobie cel

Często szefom, właścicielom firm, menedżerom i liderom wydaje się, że ich zespół lub organizacja działa już idealnie i nie ma niczego więcej, co mogliby zrobić. Myślą, że wiedzą już wszystko, nie są otwarci na nowe pomysły i nie zauważają zmian, która wciąż dokonują się na świecie. Tymczasem wciąż powstają nowe usługi, produkty czy rozwiązania, a na rynek wchodzą nowe pokolenia. Wielu liderów ma również głowy pełne starej wiedzy i starych informacji. Nikt nie będzie w stanie przekazać im nowej wiedzy, póki sami nie zrobią na nią miejsca w swoich umysłach. Jedną z metod znalezienia nowych perspektyw dla organizacji jest coaching – ale zanim porzucisz ignorancję, by dążyć w kierunku ECO-zespołu, musisz przede wszystkim dobrze zaplanować swój cel. 

2. Zrozum potrzebę organizacji i zacznij działać tak, jakby brakowało Ci powietrza

Aby przeprowadzić zmianę w organizacji, prezesi lub właściciele powinni mieć ogromną motywację i czuć głęboką potrzebę tej zmiany. Należy znaleźć odpowiedź na pytanie “po co?”, by nie zmarnować energii swojej i zespołu. To ważne, by mieć świadomość, dlaczego chce się przetransformować organizację do ECO-zespołu.

3. Weź odpowiedzialność za stan obecny i usuń symbole statusu oraz hierarchii

Niestety często właściciele firm nie potrafią być dobrymi liderami, którzy będą kształtować kolejnych liderów. Większość z nich nie potrafi przyznać się do własnych błędów. Zmianę trzeba więc zacząć od samego siebie – kluczowa jest tutaj odpowiedzialność za tworzenie nowych, lepszych nawyków i przyznanie się do błędów. Takie podejście osoby zarządzającej otworzy nowy etap w relacji szef-pracownicy. Warto również zacząć eliminować symbole hierarchii i zacząć robić to, co reszta pracowników, przy takim samym biurku jak reszta zespołu.

4. Dawaj dobry przykład i zainspiruj innych – stwórz zespół ambasadorów zmiany

Zmiany w organizacji nie dokonasz sam – musisz mieć ludzi, którzy za Tobą staną. Zainspiruj do zmiany i zacznij dawać innym dobry przykład swoim zachowaniem i słowami. Będziesz mieć wtedy ludzi, którzy będą za Tobą podążać. Zacznij uczyć pracowników myśleć o wspólnych interesach firmy i podejmować decyzje. Na tym etapie będziesz już mieć dobrze przygotowany grunt do transformacji. Nie będziesz z tym sam – razem z zespołem czeka was niezwykły etap doglądania i dbania o zmiany.

5. Stwórzcie atrakcyjną wizję i plan działania

Podziel się swoją wizją przyszłości i doprowadź do tego, aby to była wspólna wizja całej firmy. Takie procesy najlepiej jest zorganizować przy pomocy doświadczonego coacha, aby zadbał o zaangażowanie, współtworzenie, otwartość i unikał negatywnych efektów pracy grupowej. Drugim ważnym elementem jest stworzenie planu działania, by móc weryfikować postęp na drodze do stworzenia ECO-zespołu.

6. Zaplanujcie i zmieńcie strukturę organizacyjną na uczącą się, rozwijającą i elastyczną

Zmień strukturę piramidy hierarchicznej na układ solarny (pisaliśmy o układzie solarnym w tym artykule), lub inny sprawdzony już na świecie model pozwalający wykazać się współpracownikom inicjatywą. Jest to ważne, jeżeli chcesz zwiększyć zaangażowanie, zmniejszyć rotację i rozwinąć w firmie samozarządzanie. Nie zrealizujesz zmiany, jeśli to Ty wciąż będziesz na szczycie hierarchii i będziesz podejmować większość decyzji.

7. Odblokuj komunikację – zacznijcie się słuchać

Nie zmienisz wiele, jeśli nie zaczniesz słuchać innych. Głównym punktem całej zmiany są praktyki głębokiego słuchania, ćwiczenia zespołowe i warsztaty, by lepiej się wzajemnie rozumieć. Pomyśl na tym etapie o zwiększeniu udostępnianych reszcie zespołu informacji – od wyników sprzedaży, po pensje współpracowników. To zwiększy zaufanie do firmy – nikt nie będzie bał się niesprawiedliwego podziału zysków. Rozważ też wprowadzenie nowoczesnych narzędzi IT do poprawy komunikacji zespołowej oraz mierzenia efektów zmiany (polecamy do tego używaną przez PerfectCircle platformę Holaspirit.com, o której pisaliśmy TUTAJ).

8. Uczcie się emocji oraz rozmów o emocjach

Zastanów się, jakie emocje panują w Twojej organizacji. Kluczem do skutecznego i rozumiejącego się zespołu jest inteligencja emocjonalna, empatia i porozumiewanie się między sobą bez przemocy. Na tym etapie transformacji do ECO-zespołu jesteście już zaangażowanym zespołem, a zmiana rozprzestrzenia się na całą organizację, by móc kwitnąć jeszcze intensywniej.

9. Uzgodnijcie wspólne wartości i kodeks dobrych praktyk samozarządzania

Pełne samozarządzanie, transparentność  i autonomia w podejmowaniu decyzji nie obejdzie się bez kodeksu dobrych praktyk, wspólnych standardów lub firmowej konstytucji. Brak jasnych ustaleń między zespołem może przynieść chaos i frustrację. Może to się również skończyć tym, że każdy będzie po prostu robić co chce. 

10. Zbudujcie środowisko, w którym naturalnie może rosnąć każdy – środowisko przedsiębiorczości, uskrzydlenia, transparencji i odpowiedzialności

Osoby, które pracują w ECO-zespołach, w turkusowych organizacjach lub w uwolnionych firmach, często działają w stanie “flow”, zwanym również “przepływem”, lub “uskrzydleniem”. Aby to zjawisko zadziałało w grupie, należy najpierw zadbać, by wystąpiło u poszczególnych członków zespołu. Jest to możliwe, gdy środowisko spełnia cztery cechy:

• ludzie moga wejść w stan flow, jeśli wykonują zadania, które najlepiej odpowiadają ich kwalifikacjom
• przepływ pojawia się, gdy cel jest jasno określony
• uskrzydlenie może wystąpić, gdy podawane są natychmiastowe informacje zwrotne
• flow pojawia się, gdy masz możliwość skupienia się na zadaniu

11. Wybierzcie wewnętrznych coachów lub facylitatorów i zacznijcie praktyki samozarządzania

Stworzenie ECO-zespołu to stworzenie zespołu, “którego ludzie nawet nie zauważają”, a działania, procesy, dostarczane wartości klientom samoczynnie się dzieją. By to nastąpiło, zadbaj z zespołem o regularne praktyki i warsztaty z komunikacji, edukowanie siebie i pokonywanie osobistych i zespołowych ograniczeń. Zadbaj o ustalenie wewnętrznych coachów lub facylitatorów. Jakie są różnice między nimi?

coach – to osoba pracująca w bliskiej relacji z klientem, której zadaniem jest sprawienie, by stał on się lepszy i mógł realizować swoje cele. Narzędziami coacha są pytania, głębokie zrozumienie sposobu myślenia i odbierania świata klienta, współodczuwanie oraz rekwizyty pobudzające jego kreatywność. Więcej na temat pracy coacha pisaliśmy w tym artykule.

facylitator – to osoba, której zadaniem jest czynny udział w udrażnianiu procesu komunikacji między osobami bądź grupami w celu osiągnięcia wspólnego rozwiązania.

12. Utrzymujcie samozarządzanie oraz kulturę organizacyjną ECO-zespołu i samodyscyplinę

Istnieje duże zagrożenie, że wraz z odejściem szefa lub bohatera zmiany, który ją przeprowadził, firma wróci do tradycyjnego zarządzania. Dlatego tak ważne jest, by troszczyć się o samodyscyplinę w zespole i utrzymywać dobre praktyki ECO-zespołu. Gdy stworzycie zgrany zespół, który będzie zafascynowany samozarządzaniem i pracą w atmosferze turkusu, bęziecie mieć możliwość utrzymania kultury ECO-zespołu. Dbaj o ciągłe doskonalenie się Twojego zespołu.

Ten artykuł jest streszczeniem rozdziału 5. z książki Marka Wzorka “Od hierarchii do turkusu, czyli jak zarządzac w XXI wieku”. Książkę możesz zamówić TUTAJ i już dziś rozpocząć tranformację organziacji do ECO-zespołu.

Regularnie, w każdy ostatni wtorek miesiąca o godz. 10:00 organizujemy darmowy #TurkusowyWebinar, podczas którego Marek Wzorek i/lub Artur Szmiłyk dzielą się wiedzą i najlepszymi praktykami tworzenia turkusowych organizacji i transformacji organizacji. Obserwuj najbliższe wydarzenia na naszym Facebooku. Zapraszamy również TUTAJ na bezpłatną sesję konultingową i omówienie Twoich wyzwań związanych z rozwojem siebie, zespołów oraz Twojej organizacji.